Spastycznością nazywamy nadmierne napięcie mięśni, pojawiające się wskutek uszkodzenia układu nerwowego. Najczęściej spastycznością objęte są osłabione lub porażone kończyny. W kończynie górnej spastyczność zwykle powoduje trudności w rozprostowaniu stawu łokciowego, nadgarstka i palców. W kończynie dolnej – ograniczenie zgięcia w stawie kolanowym, skokowym i podwijanie palców stóp. Mięśnie zachowują się wtedy jak zgięty scyzoryk, który bardzo trudno otworzyć – początkowo trzeba użyć siły, aby rozprostować zgiętą kończynę, dopiero po kilku ruchach ta czynność jest łatwiejsza. Przez większość czasu ręka lub noga jest sztywna, zgięta, a pacjent ma trudność w uchwyceniu przedmiotów czy postawieniu stopy na podłodze.
Spastyczność ma różne nasilenie, w zależności od lokalizacji i rozległości uszkodzenia układu nerwowego, a nie od jego przyczyny.
Ten problem najczęściej dotyka chorych:
- po udarze mózgu – niedokrwiennym lub krwotocznym
- po urazach mózgu i rdzenia kręgowego
- ze stwardnieniem rozsianym
- z mózgowym porażeniem dziecięcym
- z chorobami rdzenia kręgowego – m.in. guzami, zapaleniem
- z uszkodzeniem mózgu powiązanym z niedotlenienie – m.in. po nagłym zatrzymaniu krążenia