Jaki jest czas oczekiwania na DBS?
Po zakwalifikowaniu do zabiegu DBS dane chorego zostają umieszczone na liście osób oczekujących w danym ośrodku. Obecnie w Polsce metoda ta jest refundowana przez NFZ. Istnieje jednak pewien roczny limit zabiegów, różny dla poszczególnych ośrodków przeprowadzających zabiegi DBS. Ilość stymulatorów “przyznanych” przez NFZ poszczególnym ośrodkom jest bardzo różna. Zależna jest przede wszystkim od ilości mieszkańców w danym województwie. Stąd jednak wynikają różnice w czasie oczekiwania na zabieg DBS. W ośrodkach prowadzących dużą ilość pacjentów listy chorych zakwalifikowanych do zabiegu są długie i czas oczekiwania wynosić może nawet 2 lata. Są również ośrodki, gdzie czas oczekiwania na DBS nie wynosi więcej niż kilka miesięcy a nawet tygodni. Warto zatem zorientować się gdzie “listy kolejkowe” są najkrótsze. Danymi takimi dysponują lokalne oddziały NFZ i poszczególne ośrodki.
O terminie zabiegu pacjent jest zwykle informowany telefonicznie. Zabieg wykonywany jest w oddziale neurochirurgii dlatego należy zgłosić się ze skierowaniem do tego właśnie oddziału.
Jak należy przygotować się do zabiegu DBS?
Do oddziału neurochirurgii należy zgłosić się, najlepiej na czczo, z pełną dokumentacją medyczną i badaniami obrazowymi. Należy przygotować się na kilkudniowy pobyt w szpitalu.
W wielu ośrodkach zaleca się aby przed zabiegiem całkowicie usunąć włosy na głowie. Mężczyźni nie mają z tym z reguły problemów, bowiem ogolona głowa zawsze była jedną z ciekawszych męskich fryzur i kilkutygodniowy brak włosów nie jest niczym szczególnym.
Inaczej traktują to kobiety. Konieczność obcięcia długich włosów jest niewątpliwie niedogodnością tej metody leczenia i może być jednym z powodów niechęci chorego do operacji. Na szczęście w czasach, kiedy mamy szeroki wybór bardzo gustownych nakryć głowy (czapeczki, kapelusze), konieczność ich przejściowego zastosowania jest mniejszym problemem niż pogarszająca się sprawność ruchowa. Jeśli chcemy uniknąć obcinania włosów w szpitalu wybierzmy się dzień wcześniej do fryzjera.
Jak wygląda zabieg DBS?
Przed zabiegiem wykonywane jest specjalne badanie rezonansu magnetycznego niezbędne do przeprowadzenia operacji.
Sam zabieg wykonywany jest zwykle następnego dnia. W dniu przed zabiegiem należy zachować takie same zasady przyjmowania leków jak w przypadku testu lewodopowego! Należy zachować min. 12 godzinną przerwę w przyjmowaniu lewodopy i min. 24 przerwę w stosowaniu agonistów dopaminy. Rano przed operacją pacjent musi pozostawać w najgorszym stanie sprawności ruchowej.
Na początku zabiegu na głowę chorego zakłada się specjalną ramę stereotaktyczną. Jest ona przytwierdzona do czaszki i stanowi pewną niedogodność, ale z reguły nie jest bolesna. Użycie tej ramy gwarantuje precyzyjne wprowadzenie elektrody do miejsca, gdzie powinna się ona znaleźć. Trajektorię przebiegu elektrody wyznacza się na podstawie komputerowego nakładania obrazów wcześniejszego badania rezonansu magnetycznego głowy i wykonanej już w ramie stereotaktycznej tomografii głowy bezpośrednio przed zabiegiem.
Po założeniu ramy stereotaktycznej u chorego wykonuje się badanie tomografii komputerowej głowy
Specjalne oprogramowanie komputerowe umożliwia nałożenie obrazów wcześniej wykonanego badania rezonansu magnetycznego i tomografii komputerowej wykonywanej już z ramą stereotaktyczną
Przebieg elektrod jest wyznaczony bardzo precyzyjnie i widoczny na ekranie komputera.
Neurochirurg nawierca niewielki ok. 15 mm otwór w czaszce, a następnie wprowadza cienką wiązkę elektrod po wyznaczonej wcześniej trajektorii
Podczas tego etapu zabiegu pacjent jest w pełni świadomy i pozostaje w pozycji półleżącej
Podczas klinicznej oceny efektu działania wprowadzonej elektrody neurolog ocenia poprawę w zakresie drżenia, sztywności mięśniowej i spowolnienia ruchowego
Uzyskany zapis czynności komórek nerwowych po wprowadzeniu elektrody
Ten etap zabiegu wymaga ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem
Jakie ryzyko niesie ze sobą DBS oraz jakie powikłania mogą wystąpić po zabiegu?
Jak wspomniano, zabieg DBS jest operacją stereotaktyczną przeprowadzaną przy pełnej świadomości chorego. Wiąże się to z jednej strony z mniejszym ryzykiem ewentualnych powikłań intubacji czy złożonego znieczulenia ogólnego a także z mniejszym polem operacyjnym niż w przypadku klasycznych operacji neurochirurgicznych.
Na podstawie analizy ponad stu doniesień naukowych średnia ilość powikłań okołooperacyjnych przedstawia się następująco:
- powikłania krwotoczne ogółem – 4,4%
- powikłania krwotoczne powodujące istotne objawy neurologiczne – 1,0%
- infekcje – 4,0%
- przemieszczenie elektrody – 2,4%
- uszkodzenie elektrody – 3,0%
- napady padaczkowe – 3,2%
Jak widać, powikłania zdarzają się, ale ich częstość jest relatywnie mała w porównaniu do innych zabiegów operacyjnych. Należy jednak pamiętać, że zabieg DBS jest inwazyjną metodą leczenia ingerującą w tkankę mózgową. Nieprzewidziane okoliczności i sytuacje kliniczne mogą wystąpić pomimo najlepszych chęci lekarzy i najbardziej precyzyjnie przeprowadzonego zabiegu. Dlatego z możliwością wystąpienia powikłań trzeba się zawsze liczyć.
+48 794 070 701
